Ministrja Hajdari mori pjesë në tryezën “Zejtaria në Kosovë dhe përfaqësimi i interesave të tyre”.
Prishtinë,
29/07/2022
Me ftesë të Odës së Zejtarëve dhe Sipërmarrësve të Prizrenit në partneritet me Odën e Zejtarëve të Koblenzit të Gjermanisë, u mbajt diskutimi me temën “Zejtaria në Kosovë dhe përfaqësimi i interesave të tyre”.
Në këtë tryezë diskutimi lidhur me të ardhmen e artizanateve - zejeve të Republikës së Kosovës morën pjesë Zëvendëskryeministrja, njëherësh Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla Schwarz, Ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, Kryetari i Komunës të Prizrenit, Shaqir Totaj, përfaqësues nga Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Oda e Zejtarëve në Koblenz Gjermani, Oda e Zejtarëve e Shqipërisë, Oda e Zejtarëve e Malit të Zi, ekspertë gjerman, zejtarë vendor dhe përfaqësues të tjerë nga niveli qendror dhe lokal.
Fillimisht, Ministrja Hajdari tha se Zejtaria në Kosovë ka qenë e zhvilluar që në kohërat e vjetra dhe se zejtarët me punimet e tyre artizanale kanë ndikuar në zhvillimin ekonomik të qyteteve, ku zejet kanë qenë të ndara sipas vendit dhe ku në qytetet me zejtari të zhvilluar ende ekziston ndarja e rrugëve ose pjesëve të qytetit sipas llojit të zanateve si në Pejë, Gjakovë, Prizren, Prishtinë, Vushtrri etj.
Ajo theksoj se, ndonëse është shumë i rëndësishëm transformimi industrial ne epokën e tanishme digjitale, kujdes i veçantë duhet ti kushtohet edhe traditës dhe kulturës sonë të lashtë dhe vlerave tradicionale përmes zhvillimit të mëtejmë të zejtarisë dhe promovimit të artizanaleve, që kontribuojnë në rritje të punësimit dhe të ardhurave kombëtare.
Në Kosovë ka ekzistuar përpunimi i arit dhe te argjendit dhe shqiptarët kanë qenë të njohur për prodhimin dhe zbukurimin e armeve, të cilat kanë qenë të njohura në tregjet e Ballkanit dhe të Evropes. Disa nga qytetet e Kosovës shquhen për shumëllojshmëri të zejeve të vjetra siç janë: terzitë, saraçët, zhgunëpunuesit, qeleshëpunuesit, punuesit e mëndafshit, qilimave, zdrukthëtarët, samarëpunuesit, bukëpjekësit, ëmbëltorët, farkëtarët, mbathtarët, qerrepunuesit, kazanëpunuesit, stufëpunuesit, kallajpunuesit, armëpunuesit, berberët etj.
Në këtë kontekst, Ministrja Hajdari potencoi se ndër prioritet e Qeverisë Kurti është aftësimi profesional përmes arsimit dual dhe se po punohet në ristrukturimin e odës ekonomike kombëtare përmes finalizimit të ligjit të ri për odën ekonomike që do të iu shërbejë më shumë bizneseve për përgatitjen e fuqisë punëtore, për përshpejtim të zhvillimit te sektorit privat si shtyllë kryesore për zhvillim dhe punësim.
Në fund, Ministrja Hajdari i njoftoi të pranishmit se në planet e Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë është hartimi i Ligjit për Zejtari, i cili do të ndajë saktë sektorët e artizanaleve krahas sektorëve industrial. Vëmendje e veçantë do ti kushtohet arsimit dhe aftësimit dual profesional në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme vendore, përmes angazhimit proaktiv të industrisë dhe zejtarisë.
Zejtaria përfshin mallra më shumë vlerë, që punohen me dorë nga artizanët e shkathët dhe me shpirt ndërmarrësi. Bizneset e vogla të angazhuara në tregtinë artizanale përfshijnë gjithçka, nga galeritë e artit tek tekstilet e punuara me dorë e deri te produktet e kuzhinës. Shpesh, ndërmarrësit e industrisë artizanale operojnë në mënyrë të pavarur dhe pa eksluzivitet( ‘franchise’). Zejtaria zakonisht mbështetet në furnizime me resurse vendore dhe në mbështetjen e komunitetit për të mbajtur një bazë klientësh.